2011-2012 sezonu bittiğine göre bu postu yazabilirim artık. 2000 li yıllarda dizi tarihimiz, kendi dizi sektörümüzün şekillenmesinde büyük payı olan yapımlarla dolup taşmıştır. bu yapımları belirli başlıklar altında bazende dönem dönem inceleyeceğim şimdi.
Dönüm Noktası:
mercek altına aldığımız 2000 li yıllarda-nam ı değer millennium da- tabii ki de ortalığı tozu dumana katan dizi Asmalı Konak dönüm noktası olmuştur.
Asmalı Konak'tan sonra her şey değişmiştir. komediyle kapatan 90lardan sonra 2000ler Asmalı Konağın etkisiyle yerini çekişmeli aşk ilişkilerine ve aile durumlarına bırakmıştır. Asmalı Konak karakterleri açısından gel-gitli kişiler barındırdığı için ilk gerçekçi aşk hikayesini de bize sunmuştur. seymen ağa yeri geldiğinde dizinin en acımasızı olurken yeri geldiğinde de en romantik aşığı olabiliyordu. bahar zaten alışılmış esas kız kalıplarından uzakta hem iyi tarafta hem de kötü tarafta olmayı başarmıştır. ayrıca 'aşağıdakiler' olayını bize katarak mutfak muhabbeti ve hizmetçiler dünyasına peşinden gelen yapımları sürüklemiştir. Asmalı Konak, 90lardan gelen 'saf kötüler' kalıbını bozmuş dicle ve sümbül hanım ile bize insani özellikleri ağır basan kötüleri tanıtmıştır. Asmalı Konak benim için ikinci sezonun son bölümü bitmiştir. Asmalı Konak- Hayat filmi başka bir şeydi. dizi olarak unutulmaz hava alanı sahnesi ile biterek hepimizi vurmuştur.
TelevizyonMasumiyetCinleri:
TMC'nin televizyona taşıdığı saf aşk öyküleri dönemine geldiğimizde burada ilk olarak seymen ağa patentinin başarısız bir sürümü olan şahin ağalı Zerdayı görüyoruz. sonra iki kardeşin arasındaki tezattan ve zengin aile-fakir hizmetçi aile tezatından yararlanan bunu da esas kızımızın çirkinlikten güzelliği geçişi ile fakirlikten zenginliğe geçişini simgeleyerek anlatan Bir İstanbul Masalı,TMC'nin diğer dizilerinden farklı olarak-ama yine de saf bir aşkın etrafında-daha gerçekçi bir şekilde yansıtılan başarılı bir yapım Aliye, büyük sansasyonlara neden olan ve bir masal uyarlaması BinBir Gece izlemekte. sonradan TMC'nin dizileri iki kola ayrılıyor. farklı şeyler denedikleri yapımları ve önceki yapımlarından izler taşıyan çöküş dönemi yapımları. farklı temalar işledikleri yapımları: Bıçak Sırtı-aslında güzel konuydu, oyuncularda iyiydi ama beklenildiği sesi getirmemesinin sebebi biraz yapay ve uzak kalması idi-, Hırsız Polis-çok hayranı vardı ama ben pek bilmiyorum bu diziyi-, Canım Ailem-başarılı bir dram/komedi harmanıydı-. çöküş dönemi yapımları: Beyaz Gelincik-olmadı olamadı- ve Yağmur Zamanı- azra akın'ın ne kadar çirkin olduğunu gördük-. TMC yapımları iyi başlayıp, sönük biten bir dönemdi 2000li yıllar için.
CSY: Türkiye:
polisiyenin vazgeçilmez olduğu yıllardayız. Arka Sokaklar tabii ki de bu örneğin en iyisi. karakterlerin birbiri ardına senaryo ellerindeymiş gibi hızla repliklerini okuduğu, bir olay olduğunda bütün komiserlerin aynı yere gittiği ve baş komiser rıza babanın karısının öğretmenlik yaptığı okula her sezon bir kez bomba, bir kez de silahlı saldırı yapıldığı müthiş yapım. bunun dışında polat alemdar'ın gerçek zamanlı biyografik hayat hikayesi Kurtlar Vadisi birinci, ikinci, üçüncü....... serileri, kısa bir hazine öyküsü Sağır Oda, bayat komedi ve polisye Adanalı, belgesel tadında cinayet: Kanıt ve en büyük düşmanım Behzat Ç., fazla büyütülen gaza gelmeye hazır bireylerimizi etkileyen sözde kaliteli yapım. bence Behzat Ç. den etkilenenler ile Kurtlar Vadisinden etkilenenler tamamen aynı.
Dönem Dizileri:
önemli bir pazarda bu tür dizilerle 2000li yıllarda kendini göstermektedir. son bölümünü ağlayacağım diye izlemediğim Hatırla Sevgili, onun kısa süren aynı evrende geçen kardeş dizisi Bu Kalp Seni Unutur Mu?, günümüzü ve geçmişi harmanlayan Çemberimde Gül Oya, savaş dönemi dizisi Kırık Kanatlar, bir mini dizi olan Hürrem Sultan: Gülben Ergen versiyonu ve senaryo tekniği kuvvetli, aynı dönemi anlatan Muhteşem Yüzyıl: Meryem Uzerli ve memeleri versiyonu, şiddeti ve bir ailenin başına gelenleri dönem olayları ile anlatan farklı yapıdaki, dizi tarihimiz için ilk sezonu yeni bir akım oluşturan ancak ikinci sezonunda öyküsü klasikleşen yapım Öyle Bir Geçer Zaman Ki dönem dizilerinin başarılı örnekleridir.
Türk Ergeni in the High School Musical:
kim ne derse desin efe'nin tekrar ölüşü bir fiyasko olsa da Kavak Yelleri başarılı bir diziydi. her sonbahar ve yaz hiç ara vermeden devam etti neredeyse. sona doğru biraz boklaşmıştı ama Dawson's Creek 'in başarılı bir uyarlamasıydı. ülkemizde bu gençlik dizileri akımı Koçum Benim ile başlamıştır. sonra absürt komedi ve doğu-batı sentezini kadın-erkek farklılığından yola çıkarak anlatan Yedi Numara, sosyal mesajın bir virüs gibi bulaştığı gençlik dizisi Hayat Bilgisi, amerikan kolejlerinin 'yeni çocuk', 'yeni kız', 'kötü çocuk', 'kötü kız ve çantacıları', 'burslu kız', 'altın çocuk', 'iyi-popüler kız' kavramlarını bize kazandıran Lise Defteri, eğlenceli ve bazı tabuları yıkan Kampüsistan, biraz the O.C. biraz töre oradan buradan Es-Es, okul öncesi izleyici kitlesi için Hepsi 1, farklı başlayıp klişelerle biten Melekler Korusun, absürt gençlik dramı Arka Sıradakiler ve Gossip Girl uyarlaması, bence çokta kötü olmayan ( göndermelerini seviyordum ben bu dizinin ) Küçük Sırlar.
Harry Potter'ın Etkileri:
Harry Potter ile aynı yazı tipini kullanan Sihirli Annem komedi-sihir türünün ilk örneği. dönem1(orjinal Sihirli Annem), dönem2( edasız ikinci kez başladığı dönem) ve dönem3(her gün yayınlanmaya başladığı 2012 dönemi) olmak üzere Sihirli Annem 3 dönemden oluşmaktadır. sonra Elm Sokağı Kabusundan beter Selena, korkulan oyuncaklar konusunda Chucky'i geçen Bez Bebek ve Sabrina uyarlaması Acemi Cadı bu kategoride yer almaktadır. bu furya ise Kayıp Prenses ile bitmiştir.
Diğer Konsept Dizileri:
ülkemizde konsept dizisi deyince Grey's Anatomy'nin uyarlaması Doktorlar akla geliyor tabii ki de. açıkçası ben bu diziyi severek izledim. ancak dizinin yazın aldığı yüksek reytinglerden dolayı başlayan ikinci dönemi başarısızdı. erlerin komutan kızları ile çıktığı, askeri birlikte kadınların dolup taştığı Emret Komutanım, alman Hinter Gittern'den uyarlanan gayet başarılı Parmaklıklar Ardında, sözde taksicilerin hikayesi ama bence bir akıl hastanesinden kaçanların başından geçenleri anlatan Akasya Durağı, Gırgıriye'nin dizi versiyonu Cennet Mahallesi, samimi bir hikayesi olan Yabancı Damat, Sex and the City uyarlamaları aşırı batılı Metropalas ve daha yumuşatılmışı Omuz Omuza 2000ler de ki diğer konsept dizilerimize örnektir.
Elitist Diziler:
Yeditepe İstanbul ile başlayan ve 'ben bir tek elitist, aşırı kültürlü tiyatrocuların oynadığı diziyi izliyorumcuları' doğuran furyadır bu. 90ların kaliteli dizileri ile 2000lerin soft entrika/dram özelliklerini içinde barındırır. diğer örnekleri: en samimisi Hayat Bağları, karadeniz dokulu Gülbeyaz, eğlenceli Sultan Makamı, fazla kasıntı Seher Vakti ve bu kategoriye girmeye çalışsa da fazla popüler kalan Aşk Yakar. ben bu tür dizileri izlemedim mi izledim, benim karşı olduğum sadece bu tür dizileri izleyerek sözde kendini halktan kopartan ve kültürlü zanneden, azınlığın aksine gittikçe çoğalan özenti grup.
Pembe Diziler:
2000lerde yavaş yavaş Asmalı Konağın etkisinden çıkan dizilerimiz saf aşkları ekrana taşımaya devam ettiler. bunun en büyük temsilcilerinden olan Gümüş, Güzel ve Çirkin masalının cinsiyetleri tam tersi versiyonu sayılabilir. ama tabii ne olduysa songül öden şuan gayet güzel ve beğendiğim bir oyuncu oldu. neyse devam edersek ağa dizilerinin sonuncularından Sıla, bir başka ağa-töre hikayesi Gurbet Kadını, pembe dizi Esmeralda'nın birebir kopyası bayık Büyük Yalan, klasik zengin iki kardeş, yükselmek isteyen fakir hırslı kız ve intikam almak isteyen fakir/sonradan zengin jönlü, ikinci sezonu cozutan Ihlamurlar Altında, sosyal temalı Kınalı Kar, komik kötü adama sahip Aşk Bir Hayal, beren saat'i bize kazandırmaktan başka bence bir getirisi olmayan Aşka Sürgün, latin amerika'nın kötü kaynanalarına saygı duruşu Haziran Gecesi, 2000lerin en büyük pazarı olan 'roman uyarlamaları' ndan olan ve Marimar'a dönen Hanımın Çiftliği, 2000lerin bir başka modası iki kız kardeşim aynı adama aşkı olayını en pembe biçimde anlatan Candan Öte, girdiği kategorinin en başarılılarından Asi, kısa süren ama benim çok sevdiğim bir başka Zengin ve Yoksul uyarlaması Düşler ve Gerçekler, son ağa bükücü/dizisi Yer Gök Aşk ve onunla aynı evrende geçen kardeş dizisi, serenay sarıkaya çıktıktan sonra hiç önemi kalmayan Lale Devri, iyi bir dizi olabilecekken vasat kalan Şöhret, yanlış yapılan bir uyarlama İffet, diğer örneklerinden daha gerçekçi olan Bir Bulut Olsam, absürt dram Küçük Kadınlar, absürt dramın kralı Adını Feriha Koydum, başarılı uyarlama Umutsuz Ev Kadınları, aile sırlarını anlatan Yanık Koza, ece uslu'nun çöküş belgeseli Elveda Derken ve yine iki kardeş tek adam olayı olan ama belki de televizyon tarihimizdeki en kötü dizi olan Unutulmaz bu kategoriye girer. bu kategorinin bir de daha hardcore olan örnekleri var. bunlar: 90ların kültü Kara Melek uzantısı Zehirli Çiçek, yer değiştirmeli ve absürt dizi kategorisine giren, yüksek tempolu Melekler Adası, polisiye ve entrika Savcının Karısı ve pembe dizilerin bu hardcore alt türünün en başarılı örneklerinden Aşk ve Gurur.
2000lerde Güldürü:
1) Ataerkil Komedi:
Çocuklar Duymasın iki dönem halinde dizi tarihimizde yer almıştır. başarılı bir yapımdır. gerçekten komik olan yerleri yok değildir. ancak ben bu komedi biçimine pek sıcak bakmamaktayım. bazı şeylerin gerçekten öyle düşünülmediği halde kullanıldığını ve tek tip bir aile yapısı aşılanmaya çalışıldığını düşünmekteyim. ayrıca sosyal mesaj hiç bana göre bir şey değil. bu dizi ile ilgili söylemek istediğim bir başka şey ise haluktansa meltemin daha karikatürize olduğu. ataerkil komedinin diğer örnekleri ise sevimsiz En Son Babalar Duyar, sosyal mesaj gütmediği için biraz olsa da daha sevimli olan Geniş Aile ve en kötüleri, en dayanılmazı Ekmek Teknesi.
2) Sit-Com:
2000li yıllarda sit-comlar oldukça yer kapladı piyasada. bunun en büyük sebebi The Nanny'den uyarlanan Dadı'nın büyük başarısı. gerçekten de karnımıza ağrılar girerek izliyorduk. sonra bir başka uyarlama Tatlı Hayat, çok güldüğüm Aslı ile Kerem, pek başarılı bir uyarlama olmayan Evli ve Çocuklu ve daha bir çokları. bu dönemde son çırpınışlarını Belalı Baldız ile yapmıştır.
3) Yeni Komedi Dönemi:
benim çok sevdiğim bu dönem batılılaşmayı temsil alan eğlenceli yapımları kapsar. bu türün öncüsü bir ara gaffur gibi bir saçmalığı bünyesinde barındırsa da fenomen dizi Avrupa Yakasıdır. varsayım üzerine kurulu Avrupa Avrupa, komedi-dönem dizisi Seksenler ve elitist kitleli Leyla ile Mecnun benim bu türün sevmediğim örnekleri. Yalan Dünya sektör için başarılı ve teknik olarak doyurucu başka bir örnek. Yahşi Cazibe de güzel bir örnek. başarısız bir örnek ise utanç kaynağı BenDeniz Aysel.
AY yapım SAVAŞÇILARI:
aynı ünlü çizgi film Ay Savaççısı'nın çizgi film dünyasını değiştirmesi gibi Ay Yapımda tıkanan 2000li yıllara ilaç gibi gelmiş, amerikan senaryo şablonu ile bizi tanıştırmıştır. ilk girişi kılık değiştirmeli komedi Kadın İsterse ile sessiz olmuştur ancak esas patlamayı dizi tarihimizde bir mihenk taşı olan, her şeyi değiştiren, önemli bir roman olan Reşat Nuri Güntekin'in Yaprak Dökümü'nün büyük uyarlaması Yaprak Dökümü Ay Yapım versiyonu ile yapmıştır. Yaprak Dökümü benim en sevdiğimdir. artık dizi sektöründe yok olmaya başlayan kötü kadını daha gerçekçi bir biçimde tekrar önemli hale getirmiştir. tabii ki ferhundeden bahsediyorum. bunun dışında mükemmel gerilim leyla-necla kardeşler, yumuşatılmış kötü adam oğuz, sözde mükemmel fikret, aciz şevket, karikatürize hayriye hanım ve idealist baba ali rıza bey. dizi tarihimizde 5 yıl boyunca zirvede tekin ailesinin maceraları yer almıştır.
vee fenomen dizi Aşk-ı Memnu. milyonları gerim gerim geren, izleyicilerinin birbirlerinin kalp atışlarını duydukları büyük aşk hikayesi. edebiyattaki ilk gelgitli karakter Madam Bovary'nin başarılı bir temsilcisi olan Halit Ziya Uşaklıgil'in bihter'ini, beren saat'ten 2000li yıllarda Ay Yapımın revizyonunda hepimiz hayranlıkla izledik. lokomotif karakter firdevs hanım, tüm anti-kahramanlığına rağmen jön behlül, hiçbirimizin sevmediği takoz nihal, elitist kız kurusu matmazel ve kahr-ı bela adnan ile Aşk-ı Memnu dizi tarihimize adını altın harflerle yazmıştır.
başka bir roman uyarlaması olan ve biraz daha başarısız ama yine de dizilerimizin doğal yaşam süresini (2 sezon) bitiren Dudaktan Kalbe, başarısız bir roman uyarlaması-belki de Ay Yapımın en başarısız dizisi- Samanyolu, hızlı başlayan ama temposu sonradan duraksayan Menekşe ile Halil, istediği başarıyı elde edemeyen, çok karakteri olan Al Yazmalım, teknik olarak başarılı olan ama yansıtılırken tutukluk yaratan Ezel, sosyal sorumluluk içermesine rağmen senaryo şablonunu sevdiğim için başarılı bulduğum Fatmagül'ün Suçu Ne?, farklı bir şey denedikleri ama daha izleyici kitlesinin ülkemizde oluşmadığı için yapım olarak tatmin alınamayan Son ve başarılı bir Zengin ve Yoksul esinlenmesi Kuzey Güney.. Ay Yapım dizi sektöründe çok şeyi değiştirmiş tıkanan durumu düzeltmiş, ilham kaynağı olmuştur.
2000ler dizi tarihimizde sektörün iniş çıkışları olduğu ancak kültürümüzün batı ile ve yeni oluşan toplum değerleri ile yüzleştiği dizilerle dizi yapımcılığını yükselten yıllardır. daha bitmeyen 2000li yıllarda çok daha iyi yapımların olacağını biliyorum. çoğu insanın küçüksediği dizi sektörü unutulmamalıdır ki bir çok insana ekmek kapısı olmuştur. dizi izlemenin boş vakit geçirmek olduğunu kesinlikle düşünmemekle birlikte sadece bu ekmek kapısı olma özelliği yüzünden bile saygı duyulması gerektiğini düşünüyorum. eskisi gibi palas pandıras diziler çekilmiyor artık bu iş ciddiye alınmaya başladı. yurt dışına format bile satmaya başladık Aşk-ı Memnu ile. bu yüzden hiç dizilerimizi küçüksemeyin. neyse çok yoruldum iyi akşamlar bb.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder